Bamboes zijn houtachtige, meerjarige planten, die behoren tot de ongeveer 500 soorten uit de meer dan 60 geslachten tellende onderfamilie Bambuseae van de grassenfamilie (Graminae). De stengels bestaan uit dichte parallelle vezelbundels; ze zijn van binnen hol en worden op geregelde afstanden onderbroken door knopen waar de bladeren aanhechten. De stam van bamboe kan in lengte variëren van enige centimeters tot meer dan dertig meter en in diameter van enkele millimeters tot meer dan 25 centimeter. De grootste bamboe is de reuzenbamboe (Dendrocalamus giganteus) die 35 meter hoog kan worden en 30 centimeter brede stengels heeft.

Bamboe verspreidt zich hoofdzakelijk via zijn wortels, die zich ondergronds ver kunnen verspreiden om hier en daar nieuwe halmen boven de grond te laten komen. Er bestaat langzaam- en snelverspreidende bamboe. De snelle variant verspreidt zich met tientallen centimeters per jaar. Een bamboeplant kan alleen definitief verwijderd worden door de wortels uit te graven.

Bamboe is één van de snelst groeiende planten. De snelst groeiende plant ter wereld is een bamboesoort waarvan al groeisnelheden van 91 centimeter per dag zijn waargenomen. Dit is een derde sneller dan de snelst groeiende boom.

De bamboeplant bloeit zelden, soms zelfs maar eens in de honderd jaar. Als een plant bloeit, dan bloeit hij in een groot gebied. Hoe al die planten "weten" dat ze tegelijk moeten bloeien stelt biologen nog steeds voor een raadsel. Na de bloei vindt massale afsterving van de bloeiende bamboeplanten plaats.

Bamboe kan belangrijke rol spelen bij CO2 reductie

Als het goed beheerd wordt, kan bamboe een belangrijke rol spelen in de strijd tegen de klimaatverandering. Het snel groeiende gewas neemt sneller CO2 op dan bomen, en kan ook de gevolgen van de klimaatverandering indammen. “Hoewel bamboe een houtachtig gras is en geen boom, hebben bamboebossen gelijkaardige eigenschappen als bossen in de CO2-cyclus. Via fotosynthese houden ze CO2 vast in hun vezels en in de bodem. Als bamboe goed beheerd wordt, kan het evenveel of zelfs meer CO2 opslaan dan snelgroeiende bomen. Daarvoor moet het wel jaarlijks geoogst worden. Zonder die oogst zou het aanzienlijk minder effectief zijn.

Gevolgen
Maar bamboe heeft nog meer troeven in de strijd tegen de opwarming van de aarde. Zo biedt bamboe een goedkoop, duurzaam en klimaatbestendig bouwmateriaal. Dankzij zijn sterkte en flexibiliteit is het een van de beste materialen om overstromingen, stormen en aardbevingen te weerstaan. Het kan ook een belangrijke motor zijn voor de lokale economie. Bamboe is goedkoop en makkelijk te cultiveren, zodat zonder veel investeringen een duurzame industrie opgezet kan worden.